Merfu Muttasıl Zamirler:
Merfu Muttasıl Zamirler: Mazi, müzari ve emir fiillerine bitişerek özne (fail) olan zamirlerdir.
İlk önce "mazi fiile bitişen zamirleri" görelim.
Tabloda da gördüğünüz gibi mazi fiilin gaib çekiminde zamir bitişmez çünkü tekil gaiblerin (gaib ve gaibe) zamirleri müstetirdir yani gizlidir. Gaib kısmının müsennasında (ikil çekiminde) harekesiz elif bulunur. Gaibin çoğulunda ise fiilin sonuna vav bitişir.
Gaibe kısmında yukarıda da söylendiği gibi tekil kısmında zamir bulunmaz. Gaibenin ikil çekiminde harekesiz elif bulunur. Çoğulunda ise fethalı "nun" fiile bitişir.
Muhatab kısmında tekil çekimde "te" harfi fiile bitişir. İkil çekiminde "tuma" zamiri fiilin sonuna bitişir. Çoğulunda ise "tum" zamiri fiilin sonuna bitişir.
Muhataba kısmında tekil çekimde "ti" (تِ) harfi fiile bitişir. İkil çekiminde "tuma"(تُمَا) zamiri fiile bitişir. Çoğul çekiminde ise "tunne"(تُنَّ) fiilin sonuna bitişir.
Mütekellim kısmında ise 1. Tekil şahıs çekimde "tu"(تُ) harfi fiile bitişir. İkil ve çoğul kısmı ise aynıdır. Fiilin sonuna "na"(نَا) harfi bitişir.
Örnek üzerinde görelim.
ذَهَبْتُ(Ben gittim)
Burdaki fiile bitişen tu (تُ) harfi mazi fiile bitişen merfu zamirdir. Bu zamir birinci tekil şahıs zamirinin çekimidir.
ذَهَبْتَا(O iki kadın gitti)
Fiile bitişen ta (تَا) zamirdir.
(o kadın gitti) ذَهَبَتْ
Fiile bitişen sakin yani cezimli te (تْ) harfi zamir değildir! Bu sadece eylemi yapan kişinin müennes olduğunu gösterir. Asla bunu cezimli te harfini zamir olarak değerlendirmeyin. Yukarıda da söylendiği gibi mazi fiillerin gaib ve gaibelerin tekil çekimlerinin zamiri yoktur. Gizlidir.
Mazi Fiile bitişen muttasıl zamirleri hakkında öğrenmemiz gereken her şeyi öğrendik. Şimdi sıra müzari fiile bitişen muttasıl zamirlere geldi.
Müzari Fiile Bitişen Zamirler:
Müzari fiilin gaibin tekil çekimi, gaibenin tekil çekimi, muhatabın tekil çekimi ve mütekellim çekimleri zamir almaz. Bunlar müstetir yani gizli zamir alırlar.
Geriye kalan çekimler ise:
Gaib ve gaibenin ikil çekimleri harekesiz elif alır. Gaibin çoğulunda muttasıl zamirdir vav harfidir.
Gaibenin çoğulunda zamir nun'dur. Muhatab ve muhatabanın ikil çekimleri (müsennaları) harekesiz eliftir. Muhatabın çoğulunun zamiri vavdır. Muhatabanın tekil çekimde zamir "ye"dir. Muhatabanın çoğulunda ise muttasıl zamir nun'dur.
Örnek üzerinde görelim.
يَذْهَبَانِ (O iki erkek gidiyor)
Zehebe fiilinin müzari çekimine bitişen elif (ا) zamirdir.
تَذْهَبِينَ(Gidiyor)
Burada zehebe fiiline bitişen ye zamirdir.
Müzari fiile bitişen zamirleri de gördük. Şimdi sıra emir fiile bitişen muttasıl zamirlere geldi.
Emir fiile bitişen zamirler şöyledir,
Emirin muhatabı zamir almaz. Muhatabın müsennası elif, cemisi ise vav alır. Muhatabanın tekili ye, müsennası elif, çoğulu nun alır.
Örnek üzerinde görelim.
اِذْهَبِي(Git)
Karşımızda bulunan kadın için kullanacağımız bu sigada ye zamirdir.
İsterseniz emir fiili bitişen zamirleri örnek bir fiil çekimi üzerinden de görelim.
Yorumlar
Yorum Gönder